Jak powstaje bolesławiecka ceramika?
Ceramika bolesławiecka cieszy się dużą popularnością zarówno w kraju, jak i poza jego granicami. Tradycja jej wytwarzania sięga XIV wieku, a charakterystyczne motywy zdobnicze i kolorystka są szeroko rozpoznawalne. Ceramika z Bolesławca swoją renomę zawdzięcza przede wszystkim poszanowaniu tradycyjnych metod zdobniczych. W czasach automatyzacji procesów produkcyjnych, ceramika zdobiona ręcznie zyskuje rzesze zwolenników.
Etapy procesu produkcyjnego
Ceramika bolesławiecka powstaje z naturalnej gliny, w większości pochodzącej z okolic miasta. Początkowym etapem procesu produkcyjnego bolesławieckiej ceramiki jest wytworzenie masy, będącej mieszanką gliny i wody. Potem następuje formowanie kształtów naczyń. Wykorzystuje się w tym celu formy gipsowe. Warto mieć na uwadze, że takie formy gipsowe nie są wieczne – mogą posłużyć to uformowania średnio 150 do 200 naczyń. Uformowane naczynia należy następnie oczyścić z niepotrzebnych naddatków masy. Kolejnym etapem jest dodawanie do naczyń drobnych elementów funkcjonalnych takich, jak uchwyty i uszy. Są one doklejane do naczynia. Następnie całe naczynie należy wysuszyć, aby przygotować je na jeden z najważniejszych procesów, czyli wypalanie. Ceramikę wypala się dwukrotnie. Po pierwszym wypaleniu cała woda z naczynia ulega odparowaniu, a samo naczynie odrobinę się z tego powodu kurczy. Po pierwszym wypaleniu następuje proces najbardziej istotny z artystycznego punktu widzenia, a więc zdobienie. Ozdobiony przedmiot pokrywa się powłoką szkliwa i ponownie wypala. Drugie wypalanie trwa kilkanaście godzin i przeprowadza się je w temperaturze około 1200 stopni. W jego trakcie szkliwo staje się przezroczyste. To dzięki niemu bolesławiecka ceramika jest trwała i odporna na uszkodzenia.
Zdobienie techniką stemplowania
Ceramika bolesławiecka wyróżnia się kultywowaniem tradycyjnej techniki zdobienia za pomocą stempli. Dekoracja każdorazowo nanoszona jest na wyrób ręcznie, dlatego każdy z nich jest unikatowy. Wyrób ozdabiany jest farbami podszkliwnymi. Dominuje kobaltowy błękit i wzory roślinne oraz kółka i pawie oczka, niemniej wykorzystywanych wzorów i kolorów jest o wiele więcej. Z fabrykami ceramiki w Bolesławcu współpracują artyści ze szkół plastycznych, wykorzystujący w zdobieniach swoje autorskie projekty graficzne. Metoda ich nanoszenia pozostaje jednak niezmieniona od czasów średniowiecznych. Wzory nakłada się stemplami, które obecnie wykonywane są z gąbki morskiej. Do każdego koloru przygotowuje się oddzielny stempel. Po zużyciu, przygotowuje się nowy stempel. Barwa naniesiona stemplem wygląda dokładnie tak samo, jak na przedmiocie gotowym do użytku – poza kobaltem, który przed wypaleniem jest fioletowy. Dodatkowe, mniejsze zdobienia, wykonuje się również przy użyciu pędzelka.
Wróć do bloga